شتابدهندهها و مراکز رشد؛ آنچه استارتاپ‌ها باید بدانند
3 ویژگی که همه شتابدهنده های موفق دارند
15 دی 1399
راهنمای کامل بوت‌استرپینگ (Bootstrapping) یا همان خودگردانی: چگونه کسب‌وکار خود را با سرمایه اندک شروع کنیم؟
21 دی 1399
برای استارتاپ‌های نوپا، شتابدهندهها و مراکز رشد راه‌های بسیار خوبی برای تسهیل رشد کسب‌وکارشان هستند. در این مقاله به تفاوت‌های اساسی موجود میان شتابدهندهها و مراکز رشد اشاره می‌کنیم.
مؤسسان استارتاپی که به دنبال یک شروع خوب برای کسب و کار خود هستند، اغلب برای کمک، به یک شتابدهنده یا مرکز رشد استارتاپی مراجعه می‌کنند.
اغلب فرض بر این است که اصطلاحات « شتابدهنده » و « مرکز رشد » مفاهیم یکسانی را نشان می‌دهند. با این وجود، چند تمایز اساسی وجود دارد که بنیانگذاران استارتاپی باید قبل از حضور در این مراکز باید از آن‌ها آگاه باشند.
شتابدهندهها و مراکز رشد هر دو فرصت‌های خوبی را برای شروع کار در اختیار کارآفرینان قرار می‌دهند؛ مؤسسان برای رشد سریع کسب‌وکار خود از آن‌ها کمک می‌گیرند. این استارتاپ‌ها اغلب شانس بیشتری برای جذب سرمایه از سوی یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) در مراحل اولیه کسب‌وکار خود دارند. البته برنامه‌های متفاوت، چهارچوب‌های مختلفی برای موفقیت استارتاپ‌ها فراهم می‌کنند.
بیایید مقاله را با تحلیل اهداف هر دو طرف شروع کنیم. شتابدهندهها، رشد یک کسب‌وکار تشکیل یافته را «تسریع» می‌کنند، درحالی‌که مراکز رشد با امید به ساخت یک شرکت و مدل تجاری، به رشد «ایده‌های نوآورانه» کمک می‌کنند. بنابراین، شتابدهندهها روی مقیاس‌گذاری یک کسب‌وکار تمرکز می‌کنند، در حالی که مراکز رشد اغلب روی نوآوری متمرکز هستند.
در آغاز، هر دو نوع برنامه در مراکز استارتاپی پیشگام مانند دره سیلیکان یا همان سیلیکون‌ولی رواج یافت، اما امروزه می‌توان این مراکز را در سراسر جهان پیدا کرد. اگرچه بیشتر افراد این برنامه‌ها را با استارتاپ‌های حوزه فناوری مرتبط می‌دانند، اما بیشتر آن‌ها شرکت‌های فعال در طیف گسترده‌ای از صنایع و حوزه‌های فعالیت را می‌پذیرند.
شتابدهنده‌های استارتاپ
یکی از تفاوت‌های بزرگ شتابدهندهها و مراکز رشد در ساختار برنامه‌های منفرد است. برنامه‌های شتابدهندهها معمولاً یک بازه زمانی مشخص دارند. شرکت‌ها در این بازه زمانی که از چند هفته تا چند ماه به طول می‌انجامد، با گروهی از مربیان برای ایجاد کسب و کار خود و پیشگیری از مشکلات موجود در مسیر، همکاری می‌کنند. Y Combinator، Techstars و Brandery از معروف‌ترین شتابدهندهها هستند.
شتابدهندهها کار خود را با یک فرآیند ارسال درخواست آغاز می‌کنند، اما برنامه‌های برتر معمولاً بسیار انتخابی هستند. Y Combinator حدود 2% از درخواست‌های دریافتی خود را می‌پذیرد و Techstars تنها می‌تواند از هر 1000 درخواست، 10 مورد را پذیرش کند.
معمولاً به شرکتهایی که در مراحل اولیه هستند، در ازای دریافت مقدار کمی از سهام، یک سرمایه‌گذاری کوچک و دسترسی به یک شبکه بزرگ مشاوره داده می‌شود. شبکه مربیان ارزشمندترین کمک شتابدهندهها به شرکت‌های نوپا محسوب می‌شود. این شبکه متشکل از هیئت رئیسه شرکت‌های استارتاپ، سرمایه‌گذاران خطرپذیر، متخصصان صنعتی و سایر سرمایه‌گذاران خارجی است.
لازم به ذکر است که این شبکه مربیان کوچک نبوده و از تعداد زیادی مربی تشکیل شده است. به عنوان مثال TechStars از کمک صدها مربی در برنامه‌های شتابدهی خود استفاده می‌کند.
آرون هریس یکی از شرکای Y Combinator می‌گوید:” مطمئن نیستم شتابدهندهها لزوماً بتوانند به طور کلی کاری انجام دهند، اما موفقیت Y Combinator بیشتر به دلیل اهمیت دادن به انگیزه‌های افراد و در راس آن به بنیانگذاران است.”
هریس می‌گوید: «بسیاری از این موفقیت‌ها به متعادل‌سازی انگیزه‌ها برمی‌گردد. برنامه‌های خوب، همه‌ی افراد درگیر در برنامه را به طور کامل همسو می‌کنند. در Y Combinator همه همکارانی که استارتاپ‌ها را راهنمایی و هدایت می‌کنند، در موفقیت آن‌ها شریک هستند. همچنین تا جایی که می‌توانیم سعی داریم از حواس‌پرتی همکاران جلوگیری کنیم؛ برای مثال، ما هیچ جلسه غیرضروری برگزار نمی‌کنیم، افراد را مجبور نمی‌کنیم در یک فضای پر سر و صدای مشترک کار کنند و غیره.»
در انتهای یک برنامه شتابدهنده به احتمال زیاد تمام شرکت‌های استارتاپی در یک نمایشگاه شرکت می‌کنند (که اغلب کوتاه است و به عنوان روز آزمایشی شناخته می‌شود). این نمایشگاه توسط سرمایه‌گذاران و رسانه‌ها برگزار می‌شود. در این مرحله، کسب و کارها امیدوارند رشد و توسعه بیشتری پیدا کرده و بیشتر مورد توجه افراد قرار بگیرند.
مایک بوت مدیرکل شرکت Brandery می‌گوید: «هدف شتابدهنده این است که به یک شرکت استارتاپی کمک کند تا درعرض چند ماه به اندازه دو سال کار اجرایی و تجاری انجام دهد. اگر با یک شتابدهنده خوب کار کنید، درنهایت خواهید دید که گروه مؤسسان و کسب و کار شما در چه جایگاهی قرار خواهند گرفت.»
مراکز رشد و شتابدهی استارتاپ
مراکز رشد استارتاپی با کسب‌وکارهای نوپا (یا حتی کارآفرینانی) کار می‌کنند که ممکن است در مراحل اولیهتری بوده و برنامه مشخصی برای کار خود نداشته باشند. اگر یک شتابدهنده را گلخانه‌ای در نظر بگیریم که شرایط را برای رشد بهینه گیاهان فراهم می‌کند، در آن صورت مراکز رشد بذرهای باکیفیت را برای رشد در مطلوب‌ترین نوع خاک و در نتیجه جوانه زدن و رشد یافتن گردآوری می‌کنند.
هرچند مراکز رشد مستقل هم وجود دارند، اما بیشتر آن‌ها توسط شرکت‌های vc، سرمایه‌گذاران فرشته یا نیک‌اندیش، نهادهای دولتی، شرکت‌های بزرگ و غیره حمایت مالی و یا اداره می‌شوند. برخی از مراکز رشد فرآیند ثبت درخواست دارند، اما بعضی‌های دیگر فقط با شرکت‌ها و ایده‌هایی کار می‌کنند که از طریق شرکای قابل اعتماد به آن‌ها معرفی می‌شوند. یک مثال بسیار خوب از مرکز رشد، Idealab است.
بسته به طرف حمایت‌کننده، مراکز رشد می‌توانند در یک بازار خاص یا نیچ (nitch) متمرکز باشند. به عنوان مثال، یک مرکز رشد با حمایت مالی بیمارستان، ممکن است فقط به دنبال حمایت از استارتاپ‌های حوزه فناوری سلامت باشد.
در بیشتر موارد استارتاپ‌های پذیرفته شده در برنامه‌های مراکز رشد به یک منطقه جغرافیایی خاص نقل مکان می‌کنند تا با سایر شرکت‌های این مراکز کار کنند. در داخل یک مرکز رشد، استارتاپ ایده خود را اصلاح کرده، برنامه تجاری خود را ایجاد کرده و متناسب با بازار محصول خود کار می‌کند؛ بعلاوه، مسائل مربوط به مالکیت معنوی را رفع و رجوع کرده و درنهایت وارد شبکه اکوسیستم استارتاپی می‌شود.
یک مرکز رشد معمولی، فضای کار اشتراکی، مشاوره و منتورینگ، آموزش‌های جانبی و شبکه‌ای گسترده از منتورها و سرمایه‌گذاران مرتبط و باتجربه را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهد.
استفاده از فضای کار اشتراکی مهم‌ترین جنبه همکاری با مراکز رشد است. بعضی شتابدهندهها نیز از فضای کار اشتراکی استفاده می‌کنند، اما اکثر آن‌ها فضاهای اداری خصوصی در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهند یا به آن‌ها اجازه می‌دهند که خودشان فضای مورد نیاز خود را پیدا کنند.
تروی هنیکف مربی شرکت TechStars می‌گوید: «اگر به فضای خصوصی نیاز دارید، باید توجه داشته باشید که بیشتر مراکز رشد، استارتاپ‌های خود را به فضای کار اشتراکی خود می‌برند و این امر می‌تواند باعث پراکندگی اعضای تیم استارتاپی شما شود. در بعضی موارد شاید بهتر باشد به فکر اجاره یک دفتر کار خصوصی باشید؛ شاید این کار به مراتب هزینه‌های کمتری برای کسب‌وکار شما داشته باشد».
و در آخر، فراموش نکنید شتابدهندهها و مراکز رشد هر دو فرصت‌های خوبی برای کمک به شرکت‌های جوان و ایده‌های استارتاپی هستند اما درنهایت تصمیم نهایی با شماست!
