گفتگوی نشریه شنبه با مرتضی دانش، مدیرعامل وینوهاب

در این مصاحبه، مرتضی دانش از داستان کارآفرینی در ایران و چالش‌های آن گفته است. یکی از چالش‌های اکوسیستم کارآفرینی در حال حاضر، عدم شفافیت است. این عدم شفافیت باعث شده است که گاه استارتا‌پ‌ها، شتابدهنده‌ها و سرمایه‌گذاران نتوانند به سادگی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

وینوهاب سعی دارد تا به شتابدهنده‌ها، تیم‌های استارتاپی و سرمایه‌گذاران محترم کمک کند به یک زبان مشترک برسند.

در این مصاحبه ابتدا از تفاوت‌های وینوهاب با شتابدهنده‌های نسل پیشین پرسیده شد. مرتضی دانش در پاسخ به این سوال گفته است:

« امروزه ماهیت شتابدهنده‌ها در دنیا تغییر کرده است. شتابدهنده‌ها سعی دارند مسیر رشد و توسعه استارتاپ‌ها را با فراهم آوردن امکاناتی از قبیل فضای کاری رایگان، خدمات منتورینگ و سرمایهپیش‌بذری تسهیل کنند. در مرحله بعد استارتاپ‌ها وارد مرحله شتابدهی می‌شوند. اما با توجه به اینکه امروزه بسیاری از خدمات بصورت مجازی ارائه می‌شوند، شتابدهنده‌ها هم از این دایره خارج نبوده و در حال حرکت به سمت مجازی شدن هستند.

ارزش شبکه هر شتابدهنده که می‌تواند به رشد استارتاپ هم کمک کند، موضوع بسیار مهمی است. با توجه به این تغییر، گذر از شتابدهنده‌های سنتی و رسیدن به نسل جدیدی از شتابدهنده‌ها، سعی کرده‌ایم تمام خدمات موردنیاز برای رشد و توسعه یک کسب و کار نوپا را بر بستر مجازی ارائه دهیم. در این لحظه وینوهاب می‌تواند برای استارتاپ‌های اکوسیستم ایران و خارج از ایران یک بستر مناسب برای دسترسی به محتوای آموزشی، ابزار ارتباطی با هم‌تیمی و منتور، ارتباط با سرمایه‌گذار و جذب سرمایه باشد.

فرآیند تیم‌های استارتاپی در وینوهاب چیست؟

مسیر پیش شتابدهی در وینوهاب شامل ۹ مرحله و هر مرحله شامل چندین زیر مرحله به نام گام است. هر گام شامل تعدادی ویدیو، محتوای آموزشی متنی، کتاب، پادکست، فیلم مرتبط و به طور کلی طیف گسترده ای از محتواهایی است که یک استارتاپ در این مرحله به آن نیاز خواهد داشت. در انتهای هر مرحله یک یا چند چالش در نظر گرفته شده است؛ تیم استارتاپی باید درباره ایده و محصول خود در هر مرحله یک یا چند چالش مرتبط را انجام داده و آن را جهت بررسی برای منتور اختصاصی خود ارسال کند. بعلاوه، در انتهای هر مرحله یک آزمون آنلاین به عنوان کلید گذر از آن مرحله برای هر استارتاپ در نظر گرفته شده است. به طور میانگین، هر مرحله یک هفته در نظر گرفته شده است.

پس از گذشت ۹ هفته، استارتاپ‌ها می‌توانند درخواست ورود به مرحله شتاب‌دهی بدهند. این همان جایی است که خیلی از مراکز رشد، دانشگاه‌ها و مراکز نوآوری، به مشکل بر میخورند؛ این مشکل از آنجا نشات گرفته که بسیاری از افراد صرفا با داشتن یک ایده فکر می‌کنند که بالاخره توانسته‌اند استارتاپ خود را راه اندازی کنند. اما یک شتابدهنده یا مرکز رشد چطور میخواهد آنها را تفکیک کند؟ چه سیستم غربالگری کارآمدی برای این کار وجود دارد؟ چطور به آنها بفهمانیم چیزی که می‌گویند مورد مشابه دارد یا اصلا قابل اجرا نیست؟ یا اصلا ایده‌ای که می‌دهید، خیلی فوق العاده است؟

بررسی یکایک این ایده ها امری است که بعضا برای شتاب دهنده ها روندی فرسایشی خواهد داشت. فرض کنید یک شتاب دهنده در ماه جاری ۲۰ ورودی داشته و پس از بررسی های انجام شده تنها ۲ مورد از آن‌ها را تایید می‌کند. اما سوال مهم اینجاست؛ برای آن ۱۸ ایده ی دیگر چه اتفاقی می افتد؟ آنها عملا اطلاعاتی کامل در زمینه کارآفرینی ندارند.

در صورتی که اگر چنین پلتفرمی وجود داشت که امروز وجود دارد، میتوانند یاد بگیرند چگونه باید این مراحل را پشت سر گذاشته و بعد از آن، تقاضای ورود به مرحله شتابدهی دهند. نکته جذاب تر این است که همین شتاب دهنده میتواند با استفاده از گزارش های ارائه شده از سوی پلتفرم برای هر استارتاپ و هر کاربر، دقیقا مسیر رشد و پیشرفت آن را دنبال کند؛ یعنی مثلا شتابدهنده میتواند ببیند هر تیم چند ساعت در پلتفرم حضور داشته، چند ساعت ویدیو تماشا کرده و به طور کلی سیستم به صورت هوشمند مشخص می‌کند که هر کاربر چه میزان از ویدیو را تماشا کرده، چند هم تیمی دارند، تخصص‌های افراد کدامند؟ پلن مالی آنها چیست؟ پیچ دک آنها روی چه موضوعی تمرکز دارد و … ؟ شتابدهنده میتواند با استفاده از این قابلیت در کنار گزارشات ارائه شده از سوی منتورهای اختصاصی هر تیم درک کامل تری از استارتاپ داشته باشد. پلتفرم وينوهاب دقیقا همین مسئله را هدف گیری کرده است. مسئله ای که دغدغه بسیاری از فعالان این حوزه است. حالا به حل این مسئله در فضای مدارس ایران فکر کنید. هم اکنون همه مدیران مدارس در ایران دوست دارند به دانش آموزان خود آموزش کارآفرینی دهند و دانش آموزها را وارد فضای کارآفرینی و استارتاپی کنند.

در ادامه از تعداد منتورهای فعال وینوهاب پرسیده شد.

«تا این لحظه، وینوهاب بیش از 250 منتور فعال در پلتفرم خود دارد.»

تیم اصلی چطور شکل گرفت؟ چطور بزرگ شد و چه مراحل رشدی را طی کرد؟

روز اولی که کار را شروع کردیم تصمیم گرفتیم که یک شتاب دهنده مجازی راه بیندازیم. از همان ابتدا تیم فنی ما به صورت کامل در همدان مستقر بود و ما کارها را به صورت ریموت جلو میبردیم. تیم اجرایی، تیم بازاریابی، روابط عمومی و تولید محتوا هم تا مدت ها همگی دور کار بودند. قسمت جالب این است که از همان روز اول، ما وينوهاب را کاملا مجازی شروع کردیم. باید اعتراف کنم کار چندان آسانی هم نبود؛ چون ابزارهای دورکاری و میزان دانش ما برای استفاده از آنها خیلی کمتری از چیزی بود که بتوانیم با استناد به آن وینوهاب را شروع کنیم، اما یاد گرفتیم در طول مسیر و به مرور دانش خود را تکمیل کنیم؛ یاد گرفتیم این رشد مستمر و به مرور را در وینوهاب هم باید پیاده سازی کنیم. در این مسیر قطعا از تجربه افراد زیادی بهره گرفتیم؛ اما مهم‌ترین داستانی که به نظر من در این شکل‌گیری جذاب بود، همین شکل‌گیری پلتفرم مجازی به صورت مجازی بود.

روزهای اول تقریبا تیم شما چند نفر بود؟

هسته اول یک تیم ۳ نفره فنی بود به اضافه ۲ نفر اجرایی، یعنی جمعا ۵ نفر. بعد از آن تیم فراخور نیاز توسعه پیدا کرد و امروز ۱۷ نفر هستیم.

چه آینده‌ای برای وینوهاب و چه برنامه‌هایی برای آن دارید؟

خیلی دنبال این هستیم که بتوانیم وینوهاب را به یک ابزار و پلتفرمی تبدیل کنیم تا فارسی زبانانی که می‌خواهند در هر جایی از کشور با جهان وارد حوزه کارآفرینی شوند، هیچ بهانه‌ای جز اراده فردی خود برای ورود به این حوزه نداشته باشد. یعنی من به عنوان فردی که می‌‌خواهم وارد این فضا شوم فقط یک دست انداز داشته باشم؛ آن هم اراده و خواست خودم. بعد از اراده فردی، ما در ارائه ابزار، مسیر، شبکه، آموزش، سرمایه و تمامی این خدمات می توانیم در کنار شما باشیم. از همه مهم تر ما به شما یک مسیر مشخص می‌دهیم. در کنار آن، چیزی که برایمان جذاب است این است که بتوانیم ادبیات استارتاپی یکسانی را برای همه ایرانی‌ها داشته باشیم. از طرفی دیگر در حال فعالیت روی توسعه هوش مصنوعی پلتفرم هستیم. قصد داریم در آینده بخشی از منتورینگ‌ها به صورت هوشمند اتفاق بیفتد. آینده ای که از آن صحبت می‌کنیم شاید ۲ سال دیگر باشد. ولی بعد از آن می‌خواهیم به شکلی باشد که مثلا وقتی یک استارتاپ در حوزه بلاکچین وارد میشود و در حوزه هوش مصنوعی، به او بگویم ۲۵ استارتاپ دیگر در حوزه شما، نزدیک به شما، از پلتفرم ما استفاده کردند و آنها فلان مشکلات را داشتند، فلان دغدغه‌مندی‌ها را داشتند و فلان راه‌حل‌ها به حل مشکلشان کمک کرد. از طرفی دیگر ما پیشنهاد می کنیم این منتورها برای شما مناسب هستند. بهتر است سراغ فلان سرمایه‌گذار بروید! به بیانی ساده‌تر می‌خواهیم به فردی که وارد پلتفرم وینوهاب می‌شود، یک مسیر هوشمند بدهیم. شگفت‌انگیز نیست؟

متن کامل مصاحبه بالا را می‌توانید در  شماره 223 نشریه شنبه، منتشر شده در تاریخ 10 مهر 1400 مطالعه کنید.